czwartek, 20 października 2011

Krakowiak - polski taniec narodowy

Krakowiak      

Jeden z polskich tańców narodowych. Wywodzi się z regionu krakowskiego, tańczony jest w żywym tempie, w takcie 2/4, z charakterystycznym rytmem synkopowym (przesunięcie akcentu z mocnej na słabą część taktu). Rytm synkopowy jest często stosowany w muzyce jazzowej i bluesie. W polskiej muzyce ludowej synkopa jest charakterystyczna dla krakowiaka. Jest to jedyny polski taniec narodowy, który nie jest tańczony w takcie 3/4.





Początkowo, taniec ten był tańczony jedynie przez lud wiejski. Z czasem jednak stał się tak popularny, że trafił nie tylko do bogatych domów mieszczańskich i na dwory szlacheckie, ale również rozprzestrzenił się na całą Polskę. W tej formie krakowiak pojawił się w XVIII wieku i oznaczał dwumiarowe tańce krakowskie. Z czasem taniec ten upowszechnił się, przenikając do muzyki symfonicznej i scenicznej. Nieodzowną częścią tańca są kolorowe stroje krakowskie, dodające mu piękna, uroku i świetności. W muzyce ludowej krakowiak zwykle rozpoczyna się przyśpiewką.

Postawa

Postawa powinna być naturalnie wyprostowana, a mięśnie rozluźnione. Partner obejmuje partnerkę prawym ramieniem. Połączone ręce unosi się na wysokość głowy partnerki.

 




"Krakowiaczek jeden".

Krakowiaczek jeden
miał koników siedem,
pojechał na wojnę,
ostał mu się jeden.

Siedem lat wojował,
szabli nie wyjmował,
szabla zardzewiała,
wojny nie widziała.

Krakowianki jednak
miała chłopca z drewna,
a dziewczynkę z wosku,
wszystko po krakowsku.

Słowa i muzyka: autor nieznany

________________________



"Według dziewiętnastowiecznych autorów, krakowiak jest „drugim co do starszeństwa tańcem po polonezie”. Nazwy tej nie nadał mu lud podkrakowski.
W Krakowskiem liczne tańce miejskie o dwudzielnym metrum i synkopowanym rytmie rozmaicie się nazywały: albo od miejsca pochodzenia, albo od sposobu tańczenia: suwany, mijany, przebiegany i inne.
 

Na postać krakowiaka jako tańca towarzyskiego (salonowego) innych
warstw społecznych złożyły się owe drobne tańce, zapewne „wygładzone”
i „uporządkowane” przez nauczycieli tańca.
J. Ch. Pasek w „Pamiętnikach” pisał o tańcu utożsamianym później z krakowiakiem, ale nie używał tej nazwy. Mówił o „wielkim tańcu”. Krakowiak– taniec i także jego nazwa – zostały upowszechnione dopiero od czasówW. Bogusławskiego w końcu XVIII w. głównie przez scenę – dzięki baletomi operom polskim.
Pod względem oryginalności formy krakowiak jest bez wątpienia jednymz najwybitniejszych tańców w Polsce. jest on tańcem wesołym i szybkim.
Tancerze wykonują w tym tańcu kroki zwane galopem i cwałem, podobnie jak
w polonezie i mazurze tańczą w korowodzie parami. Taniec przebiega głównie
po liniach kolistych, esowatych oraz po liniach promieni, właściwe są nagłe
zmiany kierunku
oraz na przemian pęd w tym czy innym kierunku, figura
tańczona na małej przestrzeni
– niemal w miejscu. W krakowiaku występują
kroki krzesane i hołubce i następujące po nich w następnym takcie przytupy
w rytmie dwóch ósemek i ćwierćnuty.
 

 Kroki taneczne oparte są o podskoki, przeskoki, doskoki, przesunięcia,
wymachy, chody, bieg, przytupywania. Towarzyszące krokom tanecznym
ruchy tułowia (skłony, wyprosty, przechylenia) oraz ruchy rąk, jak wymach,
przemachy, unoszenia, krążenia nadają im specyficzną ruchową wyrazistość,
rozmach, dynamikę.

 

Ruchowo – muzyczna struktura tańca oparta jest o takt 2/4. Tempo
muzyki dość szybkie (MM­120­126) wyznacza żywość i intensywność tańca.
Rytm oparty na charakterystycznej formie synkopowej (ósemka, ćwierćnuta,
ósemka). Często występujący motyw: dwie ósemki, ćwierćnuta, znajduje swe
odbicie w charakterystycznym trzykrotnym przytupnięciu wiążącym kroki
i figury taneczne. 
 

Krakowiak jest tańcem par tanecznych, które tworzą taneczny zespół.
W krakowiaku, jak w żadnym innym polskim tańcu, tancerka dotrzymuje
kroku tancerzowi. Jedynie hołubce są przez nią mniej żywiołowo wykonane,
z mniejszą siłą wybija stopami akcenty, zmniejszą energię „krzesze”.
W muzyce słyszy się tętent koni
, wielu autorów powtarza przypuszczenie,
że krakowiak był kiedyś tańcem wojennym, tańczonym przez samych
mężczyzn.
Krakowiaka tańczy się w bogatym i barwnym stroju krakowskim. Jego
żywość i radość jaką daje tańczącym sprawia, że każdego porywają swoiste
cechy krakowiaka." - /żródło: "Polskie tańce narodowe" w opracowaniu  Grażyny Termena/





Przeczytaj także Wiersz Wandy Chotomskiej pt:"Krakowiaczek"

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz