Renesans - odrodzenie, w historii muzyki trwał od ok. 1450r. do 1600r. Nastąpiło wówczas szeroko rozumiane odrodzenie człowieka i jego sposobu pojmowania świata.
W centrum zainteresowania znalazł się człowiek i sprawy doczesne. Po okresie jednogłosowych chorałów człowiek zapragnął nie tylko oderwać się od "kościelnej rutyny", ale przede wszystkim zaistnieć. Odkryto więc pojęcie GENIUSZU i wreszcie zrozumiano, że dzieło sztuki jest tworem wybitnego artysty, którego nie wiązały już ścisłe reguły i mógł eksperymentować wpływając tym samym na rozwój sztuki, nauki i poznawanie świata.
Renesans sprzyjał wielkim odkryciom i oryginalnym wynalazkom. To wtedy Krzysztof Kolumb odkrył Amerykę, Ferdynand Magellan opłynął kulę ziemską, Mikołaj Kopernik odkrył, że Ziemia jest okrągła i na dodatek kręci się wokół słońca, a nie odwrotnie; Jan Gutenberg wynalazł druk, a Leonard da Vinci mógł rozwijać swój geniusz malarski, filozoficzny, matematyczny, anatomiczny ...
Przybycie Kolumba do Ameryki według XIX-wiecznej grafiki
Astronom Kopernik, czyli rozmowa z Bogiem, obraz Jana Matejki
Ferdynand Magellan
Dzieła Leonarda da Vinci: Autoportret, anatomia, pierwszy model helikoptera
W muzyce na pierwszy plan wysuwa się melodyjność, prostota i przejrzystość budowy utworów. Powstają utwory wielogłosowe wokalne, wokalno - instrumentalne i instrumentalne (polifonia).
Josquin Des Pres - "Ave Maria"
Istotne znaczenie ma sztuka kontrapunktu, czyli umiejętne łączenie kilku równocześnie rozwijających się melodii w różnych głosach w jedną, zgodnie brzmiącą całość. Stosowano technikę imitacji, czyli powielania, naśladownictwa innej rzeczy. W renesansowych madrygałach ważne było ilustrowanie muzyką tekstu utworu, np. gdy śpiewano o niebie - wznoszono głosy, o ziemi - niskimi głosami, temat ucieczki podkreślano przyśpieszeniem tempa utworu.
Ośrodkiem rozwoju muzyki renesansowej były Niderlandy (dzisiejsza Hiszpania i Belgia). Wpływ szkół włoskich był jednak na tyle duży, że powstała muzyka łącząca cechy stylu obu szkół. Jej przedstawicielami są Orlando di Lasso i Giovanni Pierluigi da Palestrina
Zwróćmy uwagę na odmienny charakter tych utworów!
 Orlando di Lasso dyrygujący orkiestrą dworską w Monachium. |
Za panowania dwóch ostatnich Jagiellonów(Zygmunta Starego i Zygmunta Augusta) muzyka polska przeżywała swój złoty wiek. Dwór wawelski tętnił życiem kulturalnym i gościł znakomitych muzyków z całej Europy. W Polsce działali wówczas kompozytorzy równie znakomici, jak przedstawiciele muzyki niderlandzkiej i włoskiej.Ważną funkcę pełnił wówczas mecenat królewskikapela królewska oraz kapela roratystów
Najwybitniejsze postacie tego okresu to Wacław z Szamotuł, którego motety mogą konkurować z dziełami Palestriny oraz Mikołaj Gomółka uchodzący za pierwszego, świadomie narodowego kompozytora. Twierdził on, że tworzy muzykę "dla Polaków, dla naszych prostych domaków". Jest on nie tylko jednym z najwybitniejszych kompozytorów, ale również twórcą pierwszego polskiego śpiewnika
Modlitwa, gdy dziatki spać idą - Wacław z Szamotuł | Nieście chwałę mocarze - Mikołaj Gomółka |  |
Renesansową rozrywką niewątpliwie był również taniec. Do melodii Jeszcze Marcinie z TABULATURY Jana z Lublina tańczono dostojny, dumny taniec naśladujący ruchy pawia - pawana
Bal na dworze - Valois
Najbardziej charakterystyczne instrumenty z tego okresu, to:
| -klawesyn |  |
| -klawikord | |
| -viola |  |
| -lutnia renesansowa |  |
(...)
Ciekawostką jest to, że zarówno struny, jak i gryfy lutni renesansowej wykonane były ze zwierzęcych jelit, a otwór pudła rezonansowego miał kształt rozety.
Na koniec zachęcam do oglądania serii filmów edukacyjnych o muzyce renesansowej
Pierwszy odcinek poniżej.
2 komentarze:
bardzo ciekawe, dzieki
:) Dziękuję również!
Prześlij komentarz